Στα πεζοδρόμια. Συναντιόμαστε. Όλοι.
Κοιτάζουμε βιτρίνες. Μετράμε τα λεπτά περιμένοντας.
Τρώμε βιαστικά.
Αθηναίοι και επαρχιώτες συναντιόμαστε στα πεζοδρόμια.
Μαλώνουμε. Περπατάμε χέρι - χέρι.
Περιμένουμε να στοιβαχτούμε στα λεωφορεία.
Στα πεζοδρόμια.
Όλοι. Έλληνες και μετανάστες. Χωρίς διαβατήριο. Χωρίς εισιτήριο.
Φιλιόμαστε. Ξερνάμε μεθυσμένοι. Ανταλλάζουμε πονηρές ματιές.
Διαδηλώνουμε.
Είσοδος ελεύθερη στα πεζοδρόμια.
Καλώς ήρθατε.

Πέμπτη 19 Μαρτίου 2009

- Η αντιαυταρχική εκπαίδευση -

" Τα παιδιά σου δεν είναι παιδιά σου.
Είναι οι γιοί και οι κόρες της χαράς της ζωής για τη ζωή.
Για τη ζωή τους είσαι το μέσο κι όχι η αρχή, κι ας μένουν κοντά σου, δεν ανήκουν σε σένα.
Μπορείς να τους δώσεις την αγάπη σου, όχι όμως και τις ιδέες σου, γιατί ιδέες έχουν δικές τους.
Μπορείς να δώσεις μια στέγη στο σώμα τους, όχι όμως και στην ψυχή τους, γιατί η ψυχή τους κατοικεί στο σπίτι του αύριο που εσύ δεν μπορείς να επισκεφτείς ούτε και στα όνειρά σου.
Μπορείς να προσπαθήσεις να τους μοιάσεις, μην προσπαθείς όμως να τα κάνεις όμοια σου. Γιατί η ζωή δεν πάει προς τα πίσω και δε σταματά στο χθες.
Είσαι το τόξο απ' το οποίο εκτοξεύονται τα παιδιά σου σαν ολοζώντανα βέλη.

Κάνε τοξότη, η σαΐτα που στα χέρια σου κρατάς να σημαίνει χαρά."
Kahlil Gibran
"Ο κήπος του προφήτη"

Διαβάζω, κάλλιο αργά παρά ποτέ, το βιβλίο του A.S. Neill "Θεωρία και πράξη της αντιαυταρχικής εκπαίδευσης", από το οπισθόφυλλο του οποίου αντέγραψα το παραπάνω ποίημα.
Ο Neill (17 Οκτ 1883 - 23 Σεπ. 1973) ίδρυσε το Summerhill το 1921. Το Summerhill, που υπάρχει μέχρι και σήμερα υπό τη διεύθυνση της κόρης του, είναι ένα ελευθεριακό σχολείο. Οι μαθητές δεν είναι υποχρεωμένοι να παρακολουθούν κανένα μάθημα. Μπορούν να περνούν μέρες, εβδομάδες μήνες ακόμα και χρόνια χωρίς να πατήσουν το πόδι τους στην τάξη. Εργασίες εκτός μαθήματος, βαθμοί και εξετάσεις δεν υπάρχουν. Οι απαραίτητες διατάξεις και οι κανονισμοί για τη ρύθμιση της κοινοτικής ζωής δεν εκδίδονται από μια αρχή, ένα συμβούλιο δασκάλων ή ένα διευθυντή, αλλά συζητούνται δημοκρατικά, ψηφίζονται, καταργούνται και τροποποιούνται στις γενικές σχολικές συνελεύσεις που γίνονται κάθε εβδομάδα με τη συμμετοχή όλων των μαθητών και του προσωπικού του σχολείου. Κάθε μέλος της σχολικής συνέλευσης έχει μια ψήφο - από τον πιο μικρό μαθητή ως τους δασκάλους και τον ίδιο τον Neill.
Τα αποτελέσματα όλα αυτά τα χρόνια υπήρξαν εντυπωσιακά και σε ότι αφορά την εκπαίδευση των μαθητών, αλλά κυρίως τη συναισθηματική τους κατάσταση. Άλλωστε προτεραιότητα του Sunmmerhill είναι να δημιουργήσει ελεύθερα παιδιά.

Το θέμα της αντιαυταρχικής εκπαίδευσης είναι πολύ μεγάλο και δεν μπορεί να εξαντληθεί σε ένα post. Για όσους ενδιαφέρονται, μπορούν να ρίξουν μια ματιά στους παρακάτω συνδέσμους.
Η ιστοσελίδα του σχολείου

Βιβλιογραφία στα ελληνικά
  • Θεωρία και πράξη της αντιαυταρχικής εκπαίδευσης (Μπουκουμάνης, 1972)
  • Ελευθερία - όχι αναρχία (Μπουκουμάνης, 1975)
  • Το πράσινο σύννεφο (Μπουκουμάνης, 1976)
  • Η καταγραφή μιας φιλίας (Αποσπερίτης 1983)
  • Σάμερχιλ, το ελεύθερο σχολείο (Καστανιώτης 1989)

4 σχόλια:

Ged είπε...

Να σου θυμήσω οτί και ο Bertrand Russell ίδρυσε το δικό του ελευθεριακό σχολείο (Beacon Hill) στο West Sussex, αλλα μετέπειτα δεν χρησιμοποίησε τα ίδια διθυραμβικα σχόλια για να περιγράψει το σχολείο και ήταν πιο αντικειμενικός και στοχαστικός στην κριτική του. Ο ίδιος ο γιος του Russel παρακολούθησε το σχολείο αλλά τελικά δυστηχώς αυτοκτόνησε, ενώ ο Russell έφτασε εν τέλει στο συμπέρασμα οτί κανένας δεν είναι δυνατόν να πιστεύει ότι η ελευθερία από μονή της μπορεί να δημιουργησεί ηθική τελειότητα.

Xrysostomos είπε...

@Ged
Ναι αλλά δεν εννούσε να ξεχάσουμε πως η ελευθερία είναι απαραίτητη προϋπόθεση.

(αφελείς στοχασμοί επί του θέματος και εδώ)

Εκπαιδευτικός είπε...

Συμφωνώ πως από μόνη της ελευθερία δεν μπορεί να δημιουργησεί ηθική τελειότητα.

Ανώνυμος είπε...

Στην Ισπανία οι συντρόφισσες ίδρυσαν την "ΠΑΙΔΕΙΑ" στη Μερίδα. Εμείς πότε θα φτιάξουμε επιτέλους ένα ελευθεριακό σχολείο;